Coğrafya Nedir? Coğrafyacı Ne Yapar?

Coğrafya insanlık tarihi kadar eski bir bilimdir. Yeryüzüne ayak basan ilk insanlar etraflarında neyin neden bulunduğunu sorgularken aslında adını koymuş olmasalar da coğrafya biliminin en önemli sorularına cevaplar arıyorlardı. Coğrafyanın ilk defa adının konulması günümüzden yaklaşık 2200 yıl önce yaşamış olan ve coğrafya biliminin kurucusu olarak kabul edilen Eratostenes tarafından gerçekleştirilmiştir (Demirci ve Üçışık, 2002). Eratostenes bu bilime terim olarak yeryüzünün tasviri anlamına gelen coğrafyayı seçmesi ile o zamandaki coğrafyanın amacını da tarif ediyordu. Ancak coğrafya günümüze kadar geçen zaman diliminde terim olarak anlamını korumuş olsa da bilimsel tarifinde ve amaçlarında önemli değişimler yaşamıştır. Günümüzde coğrafyadan bir mekân bilimi olarak bahsedilebilir. Coğrafya, modern anlamı ile insanoğlunun yaşam alanı olan dünyayı, içindeki fiziki ve beşeri sistemleri ile birlikte anlamaya çalışan bu yolla da insanoğluna daha refah bir hayat sürdürebilmesi için gerekli bilgileri sağlayan bir bilimdir.

Coğrafya bilimi mekânı çok yönlü olarak ele alır. Mekân dar anlamda bir akarsu havzası, bir köy veya mahalle olabileceği gibi geniş anlamda dünyadaki tüm okyanuslar veya yeryüzünün kendisi olabilir. Coğrafya bir mekân üzerinde bulunan özellikleri veya meydana gelen olayları incelerken öncelikle bunların nerede bulunduğuna bakar. Daha sonra bunların neden orada bulunduklarını sorgulamaya başlar. Bu sorgusunu yaparken çok farklı bilimlerin sağladığı verilerden de yararlanarak mekânı çok yönlü olarak analiz eder. Bu analizlerde de çok farklı teknoloji ve yöntemlerden yararlanır. Uzaktan algılama, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), çok farklı amaçlar için tasarlanmış araç ve gereçler mekânın anlaşılması ve analiz edilmesinde coğrafyacılara yardımcı olur.

Coğrafya insanoğlunun içinde yaşadığı dünyayı tanımasına, anlamasına ve dünyanın kendisine sunduğu imkânlardan verimli ve sürdürülebilir bir şekilde yararlanmasına yardımcı olur. Coğrafya bilimi ile insanoğlu yaşadığı yerin yer altı, yer üstü zenginliklerini tanır ve bunlardan etkin olarak yararlanma stratejilerini öğrenir. Coğrafya bilimi sayesinde insanoğlu fiziki ortam ile beşeri ortam arasındaki dengeli ilişkiyi doğru olarak anlar ve yeryüzü şartlarına ne ölçüde müdahale edebileceğini öğrenir.

Coğrafya bilimi ile insanoğlu yeryüzünde iklim, yer şekilleri, toprak ve bitki örtüsü gibi fiziki özelliklerin bir yerden bir yere neden farklılık gösterdiğini anlar ve bu değişen şartlara nasıl ve ne ölçüde adapte olunabileceğini öğrenir. Coğrafya ile insanoğlu deprem, sel ve heyelan gibi doğal olayların neden meydana geldiğini, nasıl afetlere dönüştüğünü ve olumsuz etkilerinden nasıl korunacağını öğrenir. Coğrafya ile yine insanoğlu insanlar, toplumlar ve ülkeler arasındaki haberleşme, ticaret, göçler, savaşlar ve etkileşim gibi ilişkileri de anlamaya çalışarak daha sağlıklı ve refah bir toplum yapısının kurulmasına çalışır. Örneklerini çok daha artırabileceğimiz bu faydaları ile birlikte coğrafya bilimi insanlara barış, mutluluk ve refah içinde sağlıklı bir hayat sürdürmede yeryüzünün kullanım kılavuzu niteliğinde bilgiler sunmaktadır.